زانو ضربدری یا اصطاحا پای ضربدری (Genu valgum یا knock knee) به حالتی گفته می شود که فاصله بین دو زانو بسیار کم باشد و یا در برخی موارد ضربدری بودن زانوها موجب برخورد دو زانو به هم در حین دویدن می شود.این بدشکلی معمولا همراه با صافی کف پا و چرخش مچ پا به سمت خارج می باشد. و در طول زمان موجب ایجاد مشکل و دردهای شدید زانو شود. این عارضه معمولا در سنین ۷-۸ سال به بالا دیده می شود و در بزرگسالی وجود زانوی ضربدری می تواند فرد را مستعد آسیب و تخریب زانو کند.
برای تعیین درمان مورد نظر حتما باید به یک متخصص ارتوپدی مراجعه نمایید و در صورت عدم نیاز به جراحی دو روش درمان غیرجراحی برای پای ضربدری وجود دارد که عبارتنداز حرکات اصلاحی و یا درمانهای ارتوزی که شامل بریس مخصوص پای ضربدری، کفی طبی و کفش طبی می باشند.
حرکات های اصلاحی زانوی ضربدری در صورت تشخیص خفیف بودن این بدشکلی بسیار موثر هستند این حرکت های اصلاحی که توسط فیزیوتراپیست به فرد داده می شوند با تقویت عضلات مربوط باعث بهبود این بدشکلی می شوند در بسیاری از مواقع ترکیب حرکات اصلاحی پای ضربدری با استفاده از بریس مخصوص زانوی ضربدری در کودکان نتیجه بهتری حاصل می شود
همانطور که گفته شد درمان های ارتوزی برای کنترل و اصلاح پای ضربدری به سه دسته تقسیم می شوند و با توجه به سن و درجه بدشکلی برای فرد تجویز می شوند:
در صورت وجود زانوی ضربدری با تجویز کفی طبی و استفاده در کفش با جابجایی خط وزن و کاهش فشار روی زانو تا حدودی باعث اصلاح این وضعیت می شود. کفی های طبی در این عارضه نقش کنترلی و کاهش درد را دارند و معمولا برای بدشکلی های خفیف کاربرد دارند.
خیر.کفی طبی در این موارد به جابجایی خط وزن در حین راه رفتن کمک کرده و از پیشرفت بدشکلی جلوگیری کرده و باعث کاهش درد در زانو خواهد شد.
در پاسخ به این سوال باید گفت که باید در اوج فعالیت این کفی در کفش مناسب حداقل ۸ ساعت باید استفاده شود.
در صورت امکان بهتر است از کفش های ورزشی (که دارای پنجه پهن و دیواره محکم هستند) استفاده شود.
این مورد بیشتر برای کودکان در نظر گرفته می شود.به این صورت که مانند کفی طبی دارای اصلاحات خاصی است که با کنترل کردن پا و مچ پا و با جابجایی خط وزن در حین راه رفتن به اصلاح زانوی ضربدری کمک می کند.
کفش های طبی میتوانند زانوی ضربدری را کنترل کرده و در اصلاح نحوه راه رفتن بسیار موثر می باشند.
به میزان بهبودی و اصلاح بستگی دارد.معمولا در بازدید های ۶ ماهه به کارشناس ارتوز و پروتز (ارتوپدی فنی) بررسی می شود.
باید در ساعات اوج فعالیت و حداقل ۸ ساعت در روز باید استفاده شود.
این مورد بسته بنظر متخصص متفاوت است و پزشک معالج شما مدت زمان آن را تعیین می کند.
بریس های اصلاحی و مخصوص زانوی ضربدری
این بریس ها یا زانوبند های طبی با ایجاد یک سیستم سه نقطه فشار سعی در اصلاح بدشکلی دارند و معمولا بصورت شبانه استفاده می شوند.دارای یک بار خارجی و دو قطعه ی ساق و ران هستند و در قسمت داخل دارای پد فشاری می باشند و بیشترین نیروی اصلاحی را وارد می کنند.
این بریس در کلینیک های ارتوز و پروتز (ارتوپدی فنی) با ارزیابی و معاینه کارشناس مربوط با اندازه گیری از فرد ساخته می شود که در مرحله اول پرو زانو بند و سپس در مرحله نهایی پرو نهایی و تحویل خواهد بود در تمام طول مدت کارشناس راهنمای شما خواهد بود
بستگی به ساختار بدن و سن کودک شما دارد ولی اگر طبق دستور پزشک مرتبط پوشیده شود میتواند نیروی اصلاحی را به زانو وارد کند و باعث اصلاح بدشکلی شود
مدت مشخص و دقیقی برای استفاده از زانوبند وجود ندارد و با توجه به سن و میزان بهبودی در دوره های بازدید با مراجعه به پزشک معالج و کارشناس مربوطه تعیین خواهد شد.
در صورت ساخته شدن بریس شبانه فقط در هنگام خواب پوشیده خواهد شد.