متاتارسوس اداکتوس

متاتارسوس اداکتوس یا چرخش پنجه پا به داخل نوعی بدشکلی مادرزادی است که با انحراف ، خمیدگی و چرخش پنجه پا به داخل مشخص می شود.

این بدشکلی شایع در اغلب موارد با روش های غیرجراحی همچون ورزش و حرکات اصلاحی ، استفاده از بریس و کفش طبی و فیزیوتراپی قابل بهبود است و انجام جراحی بندرت توسط جراح ارتوپد کودکان انجام می گیرد.

در بدشکلی متاتارسوس اداکتوس انگشتان پا به سمت داخل منجرف می شوند.

نوزادان مبتلا به این بدشکلی ممکن است به دیگر ناهنجاری های همچون دررفتگی مادرزادی مفصل لگن نیز مبتلا باشند.

در مبتلایان به این بدشکلی حالت خمیدگی نوک پا از داخل به شکل مقعر و ناحیه خارجی خمیدگی محدب دارد.

جراح ارتوپد برای تشخیص این بدشکلی اقدام به معاینه فیزیکی و بررسی دقیق پنجه و انگشتان کودک می کند.

اگرچه تاکنون علت مشخصی برای این بدشکلی مشخص نشده اما متخصصان تلفیقی از عوامل محیطی همچون قرار گیری نادرست پنجه و وارد شدن فشار بیش از حد بر آن در دوران جنینی و عوامل ژنتیکی را در بروز این دفورمیتی موثر می دانند.

قرار گرفتن اندام های تحتانی جنین در وضعیت غیرطبیعی در رحم مادر و کمبود مایع آمنیوتیک ( مایعی که دور تا دور جنین را فراگرفته ) از عواملی هستند که ریسک بروز بدشکلی متاتارسوس اداکتوس را افزایش می دهند.

این عارضه یک بیماری مادرزادی قابل درمان است که با استفاده از بریس ، فیزیوتراپی ، گچ گرفتن ، ورزش و حرکات اصلاحی و عمل جراحی قابل بهبودی و درمان قطعی است و باید در کمترین زمان ممکن تحت درمان قرار بگیرد.

علائم متاتارسوس اداکتوس

• چرخش پاها و پنجه و انگشتان پا به طرف داخل
• مقعر بودن ناحیه میانی پا و محدب بودن ناحیه تحتانی آن
• افزایش ارتفاع کمان پا
• وجود فاصله بین انگشت شست و سایر انگشتان

روش های درمان

برای درمان این بدشکلی لازم است تا به جراح ارتوپد کودکان مراجعه شود و پزشک بر اساس شرایط کودک و شدت ناهنجاری مناسب ترین شیوه درمان را توصیه می کند.

ارائه تمرینات کششی توسط فیزیوتراپیست ، گچ گرفتن استخوان ، تجویز کفش ها و بریس های مخصوص و در نهایت انجام جراحی از جمله مهم ترین راهکارهای درمان متاتارسوس اداکتوس هستند.

انجام تمرینات کششی موجب خم شدن پاها به سمت بیرون و اصلاح ناهنجاری می شود.

استفاده از بریس های مخصوص نیز نقش موثری در درمان این بدشکلی دارد که باید با نظر جراح ارتوپد کودکان مورد استفاده قرار بگیرد ، استفاده زا بریس بسیار راحت تر و موثرتر از گچ گرفتن است به همین دلیل امروزه اغلب جایگزین گچ گرفتن می شود.

اسپلینت مخصوص متاتارسوس اداکتوس

bebax shoe

در صورتی که ناهنجاری به حدی شدید باشد که با روش های غیرجراحی قابل بهبود نباشد انجام جراحی توصیه می شود.

علت چرخش پنجه پا به داخل چیست

به نظر میرسد علت این بیماری وضعیت پای جنین در شکم مادر است. در بچه هایی که در شکم مادر وضعیت بریچ دارند ( پای بچه پایین و سر وی بالا است) و در حالاتی که مقدار مایع آمنیوتیک رحم مادر در حین بارداری کم است احتمال بروز این وضعی بیشتر میشود.

این ناهنجاری در بعضی خانواده ها بیشتر دیده میشود. این بیماری ممکن است همراه با در رفتگی مادرزادی مفصل ران باشد پس هر تمام بچه هاییکه دچار متاتارسوس ادکتوس هستند باید مفصل ران به دقت معاینه شود.

حرکات اصلاحی

• جلوی پای کودک را با ملایمت به سمت خارج حرکت دهید تا صاف شود. پا را چند ثانیه، یا در صورت آرام بودن کودک اندکی بیشتر، در این حالت نگه دارید.
• به منظور تحریک پا برای قرار گرفتن در حالت طبیعی، ضربه‌های آهسته‌ای را به جلو، روی پا و پایین پای کودک وارد کنید.
  

  پیشگیری

  چون عارضه کاهش مایع آمنیوتیک اطراف جنین، علت احتمالی ناهنجاری است، پیشگیری از بروز این عارضه باید احتمال تولد نوزادی با بیماری چرخش پنجه پا به داخل را کاهش دهد. برای جلوگیری از کاهش مایع دور جنین باید قند خون مادر کنترل و از بروز عفونت قابل انتقال از مادر به جنین جلوگیری شود. کودکان مبتلا به این بیماری غالباً هنگام نشستن یا خوابیدن پاها را به حالتی W شکل روی هم قرار می‌دهند. والدین باید کودک را تشویق کنند تا بدون روی هم گذاشتن پاها روی صندلی بنشیند، البته غالباً این کار تا زمان بزرگ‌تر شدن کودک و رسیدن به سن مدرسه رفتن ممکن نیست.

  از آنجایی که بیماری چرخش پنجه پا به داخل گاهی اوقات مادرزادی است، واقعاً هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از بروز این ناهنجاری وجود ندارد. اگرچه برخورداری از درمان تخصصی یا مراقبت صحیح از کودک و انجام تمرین‌های مفید در خانه فرایند اصلاح بیماری را شتاب می‌بخشد.

  اکثر قریب به اتفاق بیماران در نهایت پایی با ظاهر و عملکرد طبیعی خواهند داشت. درمان این عارضه به ندرت نیاز به جراحی دارد. پزشک اکثر اوقات جراحی را تا زمان ۴ تا ۶ سالگی کودک به تعویق می‌اندازد. جراح ارتوپد کودکان نیز باید در درمان بدشکلی‌های شدیدتر حضور داشته باشد.